27 września 2016 roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie Narodowego Programu Mieszkaniowego, czyli programu zwanego Mieszkanie plus. Jego założeniem jest zwiększenie dostępu do mieszkań dla osób o niskich i średnich dochodach.
Projekt zakłada zwiększenie liczby mieszkań do 2030 roku do poziomu 435 na 1000 osób. Mieszkania mają być dostępne w dwóch opcjach – na wynajem lub na wynajem z możliwością nabycia do nich prawa własności. Lokale byłyby budowane m.in. na gruntach należących do Skarbu Państwa i gmin. Pierwsze inwestycje w ramach programu rozpoczną się w 2018 roku.
Ponadto rząd ma uruchomić mechanizmy wspierające budownictwo komunalne – planuje wsparcie dotacjami budownictwa społecznych mieszkań czynszowych, budowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, towarzystwa budownictwa społecznego lub inne podmioty (np. deweloperów). Jednym z założeń Narodowego Programu Mieszkaniowego jest również doprowadzenie do zmniejszenia liczby oczekujących na najem mieszkania gminnego. Do 2030 roku samorządy gminne powinny móc zaspokoić potrzeby mieszkaniowe wszystkich oczekujących na najem mieszkania od gminy.
Oszczędzanie na mieszkanie
Kolejnym elementem programu jest powstanie Indywidualnych Kont Mieszkaniowych (IKM), na których obywatele będą mogli gromadzić oszczędności przeznaczone na zakup, budowę oraz remont mieszkania lub domu jednorodzinnego. Oszczędności będą zwolnione z podatku dochodowego od zysków kapitałowych, a regularne oszczędzanie ma być nagradzane premią wypłacaną z budżetu państwa, której wysokość będzie zależeć m.in. od wielkości rodziny.
Za ile wynajem, za ile wykup
Średni czynsz, bez uwzględnienia kosztów eksploatacji oraz mediów, w mieszkaniu na wynajem wyniesie od 10 do 20 zł za metr kwadratowy. Wybierając opcję wynajmu z możliwością nabycia prawa własności, należy doliczyć ok. 20% tej kwoty. Decyzję można zmienić i zrezygnować z opcji dojścia do własności. Wtedy najemca otrzyma zwrot 20-procentowej nadpłaty.
Dla kogo
Program jest przeznaczony szczególnie dla rodzin wielodzietnych i o niskich dochodach, ale prawo ubiegania się o najem będą mieli wszyscy obywatele. W myśl programu powstanie Narodowy Fundusz Mieszkaniowy, który będzie wykorzystywał grunty należące do Skarbu Państwa pod budowę mieszkań na wynajem. Operacyjnie inwestycje będzie prowadzić Narodowy Operator Mieszkaniowy oraz będzie też zarządzać wybudowanymi nieruchomościami.